CEBR-İ İCRA YOLU İLE SATIŞLARDA SATIŞ SONRASI YAPILACAK ÖDEMELER VE İŞLEMLER
- Av. Doğukan EREL
- 22 Tem 2022
- 11 dakikada okunur
İÇİNDEKİLER:
GİRİŞ
İcra dosyalarından yapılan satış sonrasında alıcının ödemekle yükümlü olduğu bazı tahsilat kalemleri ve tescil, teslim işlemleri için yürütülmesi gereken bazı prosedürler mevcuttur.
Cebr-i icra yolu ile herhangi bir taşınır veya taşınmaz alan kişiler ihaleden sonra elbette öncelikle ihale bedelini ödeyeceklerdir. İhale bedelinin kanuni süre içerisinde yatırılması gerekir. İhale bedelinin ödenmesi için ihalenin kesinleşmesine gerek yoktur. Dolayısı ile hiçbir şey beklenmeden ihale bedelinin kanuni süre içerisinde ödenmesi önem arz etmektedir.
İcra İflas Kanunu madde 118/1; İhale alıcısı, ihalenin feshi talep edilmiş olsa dahi artırma sonuç tutanağının ilanından itibaren yedi gün içinde satış bedelini nakden ödemek zorundadır.
İcra İflas Kanunu madde 134/8; taşınmazı satın alanlar, ihaleye alacağına mahsuben iştirak etmemiş olmak kaydıyla, ihalenin feshi talep edilmiş olsa bile, satış bedelini derhal veya 130 uncu maddeye göre verilen süre içinde nakden ödemek zorundadırlar. İcra müdürü, ödenen ihale bedeli ile ilgili olarak, ihalenin feshine yönelik şikayet sonucunda verilecek karar kesinleşinceye kadar para bankalarda nemalandırılır. İhalenin feshine ilişkin şikayetin kabulüne veya reddine ilişkin kararın kesinleşmesi üzerine, ihale bedeli nemaları ile birlikte hak sahiplerine ödenir.
İhale bedeli ihale sonuç tutanağının ilanından itibaren "7 GÜN" içerisinde yatırılmalıdır. Tutanağın ilanından anlaşılması gerekenin satış portalında ilanı olarak anlaşılması gerektiğini düşünmekle birlikte ihale günü ile tutanağın ilanının genellikle aynı gün olacağını zira işlemlerin çoğunun artık elektronik ortamda gerçekleşmesi nedeni ile bu prosedürlerin hızlandığı gerçeği göz önüne alındığında uygulamada çokça tartışmaya yer vermeyeceği satış günü ile aynı gün olduğunun dolayısı ile sürenin satış tarihinden başladığının kabul edilebileceği kanaatindeyiz.
İcra İflas Kanunu madde 130; İhale alıcısı, ihalenin feshi talep edilmiş olsa dahi artırma sonuç tutanağının ilanından itibaren yedi gün içinde satış bedelini nakden ödemek zorundadır.
İİK m.130'da yapılan değişiklik öncesi icra müdürüne ihale bedelinin yatırılması için 10 günü geçmemek üzere süre verilebileceği düzenlenmişti. Ancak 24.11.2021 tarihli İCRA VE İFLAS KANUNU İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN'la icra müdürünün bu husustaki takdir yetkisi kaldırılmıştır. Ancak uygulamada hala icra müdürlüklerinin ihale alıcısına 10 günlük süre verdiği görülmektedir. Kanaatimizce değişiklik sonrası İİK m.130 gereği artık icra müdürünün bu hususta takdir yetkisi kalmadığından icra müdürü 10 günlük süre verse dahi 7 gün içerisinde ihale bedelinin yatırılması gerekmektedir.
İHALENİN KESİNLEŞMESİ
Yukarıda ihale bedelinin yatırılması için ihalenin kesinleşmesine gerek olmadığını belirtmiştik. İhalenin kesinleşmesi daha çok tescil ve teslim işlemleri için önemli bir faktördür.
İcra İflas Kanunu madde 118/2; Satılan mal, ihale kesinleşmeden teslim olunmaz ve resmî sicilde alıcı adına tescil edilmez.
İhalenin kesinleşmesi için ilgililerin süresi içerisinde ihalenin feshi davası açmamış olması veya dava yolu ile ihalenin kesinleşmesi gerekmektedir. Yani;
İhale tarihinden itibaren 7 gün içerisinde ihalenin feshi davası açılmamış olması
İhalenin feshi davası açılmış ve ihalenin feshi davasının reddine ilişkin kararın kesinleşmiş olması
akabinde ihale kesinleşir.
İcra müdürlüğü ihale tarihinden 7 gün sonra tevziye veya ilgili daireye ihalenin feshi davası açılıp açılmadığını sorar.
Örnek: İhalenin feshi davası açılıp açılmadığını sorulmasına ilişkin müzekkere
Şayet ihalenin feshi davası açılmadığına dair yazı gelir ise işlemlere devam eder.
Örnek: İhalenin feshi davası açılıp açılmadığını sorulmasına ilişkin müzekkereye cevap
İhalenin feshi davası açılmış ise bu kere müdürlük bu davanın sonucunu bekleyecektir. Ancak her halükarda ihale bedelinin yatırılması gerektiği unutulmamalıdır.
GAYRİMENKUL SATIŞLARINDA YAPILACAK ÖDEMELER VE İŞLEMLER
Satış sonrasında ihale bedelinin dosyaya yatırılması ile birlikte alıcının ödemesi gereken başlıca kalemler; KDV, DAMGA VERGİSİ, TELALLİYE VE TAPU HARCIDIR.
KATMA DEĞER VERGİSİ (KDV)
3065 sayılı KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU madde 1/3-d'ye göre;
"Müzayede mahallerinde ve gümrük depolarında yapılan satışlar ile 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununa göre düzenlenen ürün senetlerinin, senedin temsil ettiği ürünü depodan çekecek olanlara teslimi" işlemleri katma değer vergisine tabidir.
İhale alıcısının en geç ihale bedelini ödediği günün ertesi günü mesai sonuna kadar müdürlükçe KDV oranını hesaplatarak yetki alanı içerisinde bulunan vergi dairesine ödemesi gerekmektedir. İcra müdürlüğü hesaplamaya ilişkin makbuz düzenleyecek, bu makbuzla vergi dairesine giden ihale alıcısı KDV tutarını vergi dairesine ödeyecek ve ödendiğine dair makbuzu yine icra müdürlüğüne sunacaktır.
KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL UYGULAMA TEBLİĞİ 6.2.2'ye göre;
İcra dairelerince müzayede mahallinde yapılan satışlar nedeniyle hesaplanan KDV, ilgili mevzuatı uyarınca en geç bedelin tahsil edildiği günü izleyen günün mesai saati bitimine kadar vergi dairesine beyan edilip aynı süre içinde ödenir.
Satışa ait KDV’nin bu süre içinde beyan edilerek ödenmemesi halinde, teslim gerçekleştirilmez.
Bu işlem sırasında her bir satışa ait bilgileri içeren ve bu Tebliğ ekinde örneği yer alan (EK:1) 5 No.lu KDV Beyannamesi kullanılır. Bu beyanname, satışı gerçekleştiren icra dairesi yetkilisi tarafından imza, tarih ve mühür kullanılmak suretiyle onaylanır. Her bir satışa ait KDV’nin tahakkukuna esas olmak üzere düzenlenen bu belgenin bir örneği ile vergi dairesi makbuzu, mükellef tarafından 213 sayılı Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümleri çerçevesinde saklanır.
Örnek: KDV beyannamesi
Uygulamada problem yaşamamak adına 7. gün ihale bedelinin yatırılması ve izleyen gün yan, 8. gün KDV beyannamesinin düzenlenmesi, vergi dairesine yatırılması ve aynı gün icra dairesine ödendiğine ilişkin makbuzun sunulması faydalı olacaktır. Ayrıca icra müdürlüğünün hazırladığı KDV beyannamesinde imza, tarih ve mühür olduğundan emin olunmalıdır.
Peki, ihale bedelinin 7 gün içerisinde ödenmesi gerektiğini, KDV'nin ise en geç bedelin tahsil edildiği günü izleyen günün mesai saati bitimine kadar vergi dairesine beyan edilip yine aynı gün içinde ödenmesi gerektiğini söyledik. Acaba ihalenin feshi davası açılması durumunda KDV ödeme yükümlülüğü ne zaman doğacaktır?
Zira ihale bedelinin yatırılması için ihalenin kesinleşmesine gerek yoktur, hatta ve hatta kanuni süre içerisinde yatırılması zorundadır. Ancak Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğine göre KDV'nin en geç ihale bedelinin yatırıldığı günün ertesi günü yatırılması gerekmektedir. İhalenin kesinleştiği durumda herhangi bir tartışma yoktur; zira 7. gün ihale bedeli ödenecek böylelikle 8. gün de KDV tahakkuk ettirilip ödenebilecektir. Ancak ihalenin feshi davası açıldığı durumlarda ihale alıcısı yine ihale bedelini yatırdığı gün veya ertesi günü KDV ödemekle yükümlü olacak mıdır?
Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin yerleşik kararlarına göre Satışın yapılması ile vergiyi doğuran olay meydana gelmekle, kesin satış bedeli de verginin matrahını teşkil etmektedir. Satış kesinleşmeden, katma değer vergisi borcunu ödeme yükümlülüğü doğmaz. (BKZ: Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2016/16839 Esas, 2017/8870 Karar 06.06.2017 T. )
Ancak görülmektedir ki 12. Hukuk Dairesi Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinden önce verdiği kararlardaki görüşünü bırakmamış olayı söz konusu tebliğ bakımından değerlendirmemiştir.
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 1993/1731 Esas, 1993/5281 Karar, 15.03.1993 T. (https://www.kazanci.com.tr/)
"...Katma Değer Vergisi Kanunu'na göre, müzayede mahallerinde ve gümrük depolarında yapılan satışlar, katma değer vergisine tabidir. Satış memurluklarınca yapılan satışlar açık artırma usulü ile yapılmaktadır. Satışın yapıldığı yer müzayede mahalli durumundadır. Verginin alınması için, satış nerede yapılırsa yapılsın açık artırma ile yapılması yeterlidir. Satışı yapan satış memuru verginin mükellefidir. Satışın yapılması ile vergiyi doğuran olay meydana gelmekle, kesin satış bedeli de verginin matrahını teşkil etmektedir. Satış kesinleşmeden taşınmazın fiilen alıcıya teslimi mümkün değildir. Olayda, ihalenin feshi davasının reddine ilişkin karar kesinleşmekle, matrah belirlenmiş, taşınmazın teslimini isteme hakkı ve KDV. borcunu ödeme yükümlülüğü doğmuştur..."
İstanbul Defterdarlığınca Kadıköy 1. İcra Müdürlüğüne verilen 04.06.2002 tarih ve 3074 sayılı Muktezada'ya göre ise;
"Müzayede mahallinde yapılan satışlarda vergiyi doğuran olay satışın yapıldığı tarihte, ihalenin feshi davası açılmış olması halinde ise ihalenin resmi olarak sonuçlandığı, bir başka ifade ile ihalenin feshinin reddine ilişkin mahkeme kararının kesinleşme tarihinde vuku bulmaktadır" (Kaynak: KDV Uygulaması-e-kitap, Mehmet MAÇ, www.denet.com.tr/tr/kdv6.php)
Yine uygulamada da müdürlüklerin KDV ve damga vergisinin ihalenin kesinleşmesinden sonra ödenmesi yönünde kararlar vermektedir.
Diğer yandan GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğünün 08.08.2012 tarihli İcra Müdürlüğünde yapılan satışlarda KDV ve Damga Vergisinin ödenme zamanı hakkındaki görüş yazısına göre de;
48 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (D) Bölümünün "1.Verginin Mükellefi" alt başlığında, icra yoluyla yapılan satışlarda verginin mükellefinin, satışı gerçekleştiren icra daireleri olduğu, "2. Verginin Beyanı ve Ödenmesi" alt başlığında (91 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile değiştirilen bölümü) ise, icra dairelerince müzayede mahallinde yapılan satışlar nedeniyle hesaplanan KDV nin, ilgili mevzuatı uyarınca en geç bedelin tahsil edildiği günü izleyen günün mesai saati bitimine kadar vergi dairesine beyan edilip aynı süre içinde ödeneceği açıklanmıştır.
Buna göre icra yoluyla yapılan satışlarda verginin mükellefi icra daireleri olup, yapılan satışlar ile ilgili hesaplanan KDV nin en geç satış bedelinin tahsil edildiği günü izleyen günün mesai saati bitimine kadar vergi dairesine beyan edilip aynı süre içinde ödenmesi gerekmektedir.(kaynak: www.atabeydenetim.com)
Av. Talih Uyar'ın İstanbul Baro Dergisi Ocak Şubat 2022 sayısında yer alan 24/11/2021 TARİHLİ ve 7343 SAYILI ‘‘İCRA ve İFLÂS KANUNU İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN’’UN GETİRDİĞİ YENİLİKLER başlıklı çalışmasında İİK madde 114''e yönelik eleştirisinde aynı konu eleştirilmiştir. İlgili yazıya göre;
Düzenlemenin son fıkrasında “İhalenin kesinleşmesine üzerine taşınırın ihale alıcısına teslimi veya sicile kayıtlı malın ihale alıcısına tescili, damga vergisi ve katma değer vergisi yatırılmasından sonra gerçekleştirilir. İhale alıcısı İhalenin kesinleşmesi üzerine icra dairesine müracaatla katma değer vergisi beyannamesi düzenletmek zorundadır.’ hükmüne yer verilmiştir. Yapılan düzenleme İle Katma Değer Vergisinin ihalenin kesinleşmesi üzerine ödeneceği ortaya konulmaktadır. Ancak ihale alıcısının hangi süre içerisinde İcra Dairesine başvuracağı hususuna yer verilmediği gibi, bahse konu düzenleme Katma Değer Vergisine ilişkin mevzuat ile çelişmektedir. Katma Değer Vergisine ilişkin mevzuatta KDV’nin ihale bedelinin yatırıldığı tarihten itibaren en geç ertesi gün ödenmesi hususu düzenlenmektedir. Bu nedenle de KDV’nin ihalenin kesinleşmesin den sonra ödenmesi halinde Vergi Dairelerince cezalarının kesilmesine engel olmayacaktır. Ayrıca KDV beyannamesinin sorumluluğu İcra Müdürlüklerine ait olup, İhale alıcısının beyanname nedeniyle ödemeyi geç yapması halinde de İcra Müdürlüğünün cezai sorumlulukla karşı karşıya kalmasına neden olacaktır, Bu nedenle; İhale nedeniyle alınması gereken Katma Değer Vergisi ile İhale Damga Vergisinin ihale bedeli ile birlikte tahsil edilerek, KDV ve Damga Vergisi sorumlusu olarak İcra Müdürlüğünce Vergi Dairesine ödemesinin yapılmasına İlişkin olarak bir düzenleme yapılması daha uygun olacaktır. Eğer bu şekilde düzenleme yapılmayacak ise ihale alıcısının ihalenin kesinleşmesi üzerine kaç gün içinde icra dairesine başvuracağı ve ödeme yapacağı hususunda bir düzenleme yapılması uygun olacaktır.’’
Bu nedenle uygulamada tartışma yaratan bu düzenlemenin ivedilikle çözümlenmesi gerektiği bir yana KDV'nin 48 No'lu tebliğ gereği süresinde ödenmemesi vergi usulü anlamında bir problemdir. İcra hukuku anlamında ihalenin kesinleşmesinden sonra KDV ve damga vergisinin ödenmesi gerekeceği kanaatindeyiz.
GAYRİMENKUL SATIŞLARINDA KDV ORANI
2007/13033 SAYILI MAL VE HİZMETLERE UYGULANACAK KATMA DEĞER VERGİSİ
ORANLARININ TESPİTİNE İLİŞKİN KARAR MADDE 1'e göre;
Mal teslimleri ile hizmet ifalarına uygulanacak katma değer vergisi oranları aşağıdaki gibidir;
a) Ekli listelerde yer alanlar hariç olmak üzere, vergiye tabi işlemler için, % 18
b) Ekli (I) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için, % 1
c) Ekli (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için, % 8
5359 SAYILI CUMHURBAŞKANI KARARI MADDE 9: ile yukarıdaki kararın eki (II) sayılı listeye aşağıdaki sıralar eklenmiştir.
35- Konutların net alanının 150 metrekareye kadar olan kısmı
36- Arsa ve arazi teslimleri
Dolayısı ile icra satışlarında ihale bedeli üzerinden;
Arsa, arazi ve Konutların net alanının 150 metrekareye olan kısmı için uygulanacak olan KDV oranı ===> %8,
Konutların 150 metrekareden sonraki kısım için ===> %18
Konut niteliğinde olmayan taşınmazlar için ise yine ===> %18
KDV oranı uygulanacaktır.
DAMGA VERGİSİ
3885 sayılı Damga Vergisi Kanunu madde 1'e göre; Bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar Damga vergisine tabidir.
Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "II-Kararlar ve mazbatalar" başlıklı bölümünün 2. fıkrasında, "İhale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğine haiz kurumların her türlü ihale kararları"nın nispi damga vergisine tabi olacağı hüküm altına alınmıştır.
Damga vergisinin ödenme zamanı kanun veya tebliğlerde açıkça belirtilmemiştir. Ancak 44 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliğinin Genel bütçeli daireler tarafından alınan ihale kararlarına ait damga vergisinin ödenme süresi örnekseme yolu ile icra satışlarında ödenecek damga vergisine de uygulanabilir.
Nitekim 44 Seri No'lu Tebliğe göre; "Genel bütçeli daireler tarafından alınan ihale kararlarına ait damga vergisinin, ihale kararının müteahhide tebliğinden itibaren en geç 15 gün içinde, verginin mükellefi olan müteahhitlerce, genel bütçeli idarelere hizmet veren saymanlıklara veya mükellefin gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine, ihale kararının tebliğinden itibaren en geç 15 gün içinde, beyanname verilmeksizin, makbuz karşılığı ödenmesi gerekmektedir."
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğünün 08.08.2012 tarihli İcra Müdürlüğünde yapılan satışlarda KDV ve Damga Vergisinin ödenme zamanı hakkındaki görüş yazısına göre de;
"44 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliğinin "1-Genel bütçeli dairelerle kişiler arasında düzenlenen kağıtlara ilişkin damga vergisi uygulaması" başlıklı bölümünde, genel bütçeli daireler tarafından alınan ihale kararlarına ait damga vergisinin, ihale kararının müteahhide tebliğinden itibaren en geç 15 gün içinde, verginin mükellefi olan müteahhitlerce, genel bütçeli idarelere hizmet veren saymanlıklara veya mükellefin gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine, beyanname verilmeksizin makbuz karşılığı ödeneceği açıklanmıştır.
Diğer taraftan, ihale kanunlarına tabi olsun veya olmasın resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların yetkili mercilerince, bir malın artırma ve eksiltme, pazarlık ve sair şekilde alınması, satılması veya bir hizmetin görülmesi, gördürülmesi maksadıyla verilen ve şahıs-bedel içeren her türlü kararlar ihale kararı olarak değerlendirilmektedir.
Buna göre, icra dairesi tarafından haczedilen menkul ve gayrimenkul malların açık artırma suretiyle satışı ile ilgili olarak düzenlenen ve yetkili merciin onayı ile tamamlanan kağıdın, açık arttırmaya konu malların, birden çok isteklisi arasından kime, hangi bedelle satıldığını gösterdiği dikkate alındığında, ihale kararı olarak değerlendirilmesi ve her bir nüshasının Kanuna ekli (1) sayılı tablonun II/2 fıkrasına göre ayrı ayrı aynı nispette damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, ihale kararı mahiyetindeki kağıdın düzenlenmesi ile damga vergisini doğuran olay gerçekleşmiş olup, damga vergisinin söz konusu kararda imzası bulunan ihalenin üzerinde kaldığı belirtilen şirketiniz tarafından 44 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği çerçevesinde makbuz mukabili ödenmesi gerekmektedir."(kaynak: www.atabeydenetim.com)
Ancak uygulamada KDV ve Damga vergisi kalemleri aynı anda beyan edilip ödendiğinden pratikte ödeme süresine ilişkin bu bilginin bir faydası olmayacağı düşüncesindeyiz. İhalenin feshi davası açılmış olması halinde ise İİK m.114 anlamında ve Yargıtay kararları doğrultusunda ihalenin kesinleşmesi akabinde damga vergisi ödenecektir. Ancak yazımızın KDV bölümündeki tartışmada da açıkladığımız üzere vergi hukuku anlamında bu durumun hak kayıplarına mahal verebileceğini bir kez daha hatırlatmak isteriz.
Yine damga vergisi de KDV gibi icra müdürlüğünce hesaplanacak ve bir beyanname ile ilgili vergi dairesine ödenecektir. Bu yazının da imza, tarih ve mühür olduğundan emin olunmalıdır.
Örnek: Damga vergisi beyanname
GAYRİMENKUL SATIŞLARINDA DAMGA VERGİSİ ORANI
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na bağlı 1 sayılı Tablo’nun II/2 maddesi gereği İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları için ihale bedeli üzerinden binde 5,69 oranında damga vergisi alınması gerekmektedir.
TELLALİYE HARCI
Belediye Gelirleri Kanunu madde 67'ye göre; Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediyelere ait hal, balıkhane, mezat yerleri ve ilgilinin isteğine bağlı olarak belediye münadisi veya tellalı bulundurulan sair yerlerde, gerçek veya tüzelkişiler tarafından her ne surette olursa olsun her çeşit menkul ve gayrimenkul mal ve mahsüllerin satışı, Tellallık Harcına tabidir.
Dolayısı ile her çeşit menkul ve gayrimenkul mal ve mahsul satışından tellallık harcının alınabilmesi için satışın, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediyelere ait hal, balıkhane, mezat yerlerinde ya da ilgilinin isteğine bağlı olarak belediye münadisi veya tellalı bulundurulan sair yerlerde yapılması gerekmektedir. Belediyeye ait hal, balıkhane ve mezat yerleri dışında ve belediye münadisi veya tellalı bulundurulmaksızın icra müdürlüklerinin kendi satış mahallerinde yapacakları müzayedelerden tellallık harcı alınmayacaktır.
Belediye Gelirleri Kanunu madde 70'e göre; Tellallık Harcının nispeti, yüzde 2’dir. 100 Yeni Türk Lirasını aşan satışlarda aşan kısım için nispet yüzde 1’dir
Tellaliye harcı ilgili belediyeye yatırılacaktır. Tellaliye harcının yatırılması için kanunda öngörülen bir süre yoktur. Bu harcın yatırılmaması halinde tescil ve teslim işleri yapılamayacağından ihale alıcısının bu harcı ödemesi gerekmektedir. İhalenin feshi davası açılması halinde ihalenin kesinleşmesinden sonra yatırılabileceği gerçeği yanında acaba ihalenin feshi halinde yine tellaliye harcı yatırılması gerekir mi?
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun 17.01.1992 tarihli ve 1991/55 Esas, 1992/97 Karar sayılı kararında;
Somut olayda şikâyetçi, 04.03.2008 tarihinde yapılan ihale sırasında tellaliye hizmeti yürütmüştür. Bu hizmetin gereği olarak da tellaliye ücretine hak kazanmıştır. İhalenin feshedilmiş olması bu hizmetin yapılmadığı sonucunu doğurmaz
Dolayısı ile ihale feshedilmiş olsa dahi vergisel anlamda tellaliye harcının yatırılması gerekmektedir.
Diğer yandan İCRA ve İFLÂS KANUNU İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN'la birlikte cebr-i icra satışları artık elektronik ortama geçmeye başladığından ve fiziki satış yapılmayacağından artık tellaliye harcı alınmayacaktır.
TESCİL YAZISI
İhale bedelinin yatırılması ,ihalenin kesinleşmesi, KDV, damga vergisi ve tellaliyenin yatırılması akabinde cebr-i icra yolu ile satın alınan taşınmazın tapuda tescil işlemleri gerçekleştirilecektir.
Şayet satışı esas dosya yapmış ise tescil yazısını esas dosya düzenleyecektir. Satış talimat dosyasında yapılmış ise talimat dosyasının bulunduğu müdürlük esas dosyaya tescilde sakınca olup olmadığına dair müzekkere yazacak esas dosyasından gelen cevaba göre de tescil yazısını hazırlayacaktır.
Uygulamada tescil yazısı yazılmadan önce müdürlük ihaleye konu taşınmazın emlak vb. borcu olup olmadığını kontrol edecektir. Bu nedenle ilgili belediyeden borcu yoktur yazısı alınarak tescil yazısını yazacak olan müdürlüğe götürülmelidir. Ayrıca tapu müdürlüğü uygulamada bazen rayiç bedel yazısı istemektedir. Bu nedenle borcu yoktur yazısı alınırken bu yazıyı da almakta fayda vardır.
Tescil yazısından sonra; tescil yazısı, rayiç bedel yazısı, şirket adına alınıyor ise yetkilisinin imza sirküsü, vekaletname ve istenen belgeler ek yapılarak web tapu üzerinden ilgili tapudan randevu alınacaktır.
Randevu günü yine yukarıda bahsedilen evrakların asıllarıyla tapu işlemleri yapılacaktır.
TAPU HARCI
Harçlar kanunu madde 57'ye göre; Tapu ve kadastro işlemlerinden bu kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanları, tapu ve kadastro harclarına tabidir.
4 sayılı tarifenin 20-a bendine göre; Gayrimenkullerin ivaz karşılığında veya ölünceye kadar bakma akdine dayanarak yahut trampa hükümlerine göre devir ve iktisabında gayrimenkulün beyan edilen devir ve iktisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri üzerinden (cebrî icra ve şüyuun izalesi hallerinde satış bedeli, istimlaklerde takdir edilen bedel üzerinden) devir eden ve devir alan için ayrı ayrı BİNDE 20 oranında tapu harcı alınacaktır.
Dolayısı ile hem alıcının hem de satıcının ayrı ayrı ödemesi gereken binde 20 oranında tapu harcı mevcuttur. Cebr-i icra satışlarında uygulamada satıcının ödemesi gereken harcı ya icra müdürlüğü ihale bedeli içinden ödemektedir ya da alıcı, satıcının ödemesi gereken harcı da ödemekte ve sonra icra müdürlüğüne talep ile bu tutarın iadesini gerçekleştirmektedir.
Tapu harcı WEBTAPU, GİB Portal, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca tahsil yetkisi verilen kamu bankalarına ve işlemin yapıldığı yerin vergi dairesine ödenebilmektedir.
MENKUL SATIŞLARINDA YAPILACAK ÖDEMELER VE İŞLEMLER
Menkul satışlarında hemen hemen gayrimenkul ile aynı olduğundan yukarıda anlatılanların çoğu yine menkuller için de geçerlidir. Menkul satışlarında farklı olan hususlar; tapu harcının olmaması, tescil değil teslim işleminin olması ve KDV oranlarının değişmesidir.
ÖZET TABLO:
*** Yukarıda yer alan yazı bilgi amaçlı olup, hukuki mütalaa ya da tavsiye niteliği taşımamaktadır. Somut olayda izlenecek yol farklılık gösterebileceğinden hak kaybına uğramamak adına bir avukata danışarak profesyonel hizmet almanız önerilir.
Comments